Kwas foliowy – jak wpływa na organizm?

Odpowiednia dawka kwasu foliowego jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka. Jego niedobór może nieść ze sobą fatalne dla zdrowia skutki i być niebezpieczny, zwłaszcza dla kobiet w ciąży, gdyż powoduje zaburzony rozwój cewy nerwowej u płodu. Kwas foliowy to inaczej witamina B9, która dostarczana jest wraz z dietą. Czasem jednak spożywanie produktów bogatych w kwas foliowy nie wystarcza – konieczna jest jego suplementacja. W czym występuje witamina B9, jaka jest jej rola w organizmie i czym grozi jej zbyt mała ilość?

Rola kwasu foliowego w metabolizmie homocysteiny

Kwas foliowy w organizmie bierze udział w metabolizmie homocysteiny – niebiałkowego aminokwasu, którego zbyt wysoki poziom prowadzi do wielu chorób i zaburzeń. Jej nadmiar nazywany jest hiperhomocysteinemią, a ta może doprowadzić do miażdżycy, chorób sercowo – naczyniowych, zawałów, uszkodzeń płodu i wielu innych.

Witamina B9 jest prekursorem tetrahydrofolianu, a ten, dzięki enzymowi MTHFR, zostaje przeistoczony do 5-metylotetrahydrofolianu, który jest donorem grupy metylowej, biorącym udział w metabolizmie homocysteiny do metioniny.

Ważną rolę w tych szlakach metaboliczonych pełni także witamina B12. Inna nazwa kwasu foliowego to witamina B11, odpowiedzialna głównie za produkcję czerwonych krwinek i syntezę kwasów nukleinowych.

Nazwa kwasu foliowego pochodzi od łacińskiego słowa folium, czyli liść. To dlatego, że po raz pierwszy tę witaminę wyizolowano z liści szpinaku.

Jak witamina B9 wpływa na rozwój płodu? – kwas foliowy w ciąży

Zbyt wysoki poziom homocysteiny jest niezwykle niebezpieczny dla rozwijającego się w macicy płodu. Dlatego tak ważne jest, aby kwas foliowy był przyjmowany systematycznie od pierwszego tygodnia ciąży. Dawkowanie kwasu foliowego ustala lekarz, najczęściej jest to 0,4 mg kwasu foliowego dziennie. Warto poinformować go o zamiarze zajścia w ciążę, bowiem suplementacja może zostać rozpoczęta jeszcze przed poczęciem.

Witamina B9 pozwala uniknąć powstawania wad cewy nerwowej, a także minimalizuje ryzyko wystąpienia innych patologii, takich jak rzucawka czy rozszczep kręgosłupa u rozwijającego się dziecka. Ma więc znaczący wpływ na zdrowy układ nerwowy od samego początku życia.

Czym objawia się niedobór kwasu foliowego?

Objawy i skutki niedoboru witaminy B9 to m.in wystąpienie poważnych chorób układu krążenia, takich jak miażdżyca, ale także do wad płodu, osteoporozy i niedokrwistości.

Anemia objawia się niedoborem hemoglobiny, a co za tym idzie obniżoną ilością czerwonych krwinek i niskim hematokrytem. Osoba borykająca się z anemią jest blada, nie ma sił, może mieć problemy z codziennym funkcjonowaniem, miewać duszności, mieć słabą kondycję i bardzo szybko się męczy. Są to nieprzyjemne objawy, które uniemożliwiają normalne życie.

q Anemii może również towarzyszyć niedobór witaminy B12. Objawy niedoboru kwasu foliowego związane z wystąpieniem anemii to także brak apetytu, problemy ze snem, problemy z koncentracją i skupieniem uwagi.

Kwas foliowy bierze udział w procesach krwiotwórczych, dlatego niedobór tej witaminy może powodować słaby wynik badania morfologicznego krwi.

Organizm człowieka jest bardzo złożonym mechanizmem, dlatego do prawidłowego działania potrzebuje odpowiedniego poziomu wszystkich witamin, minerałów i składników odżywczych.

Źródła kwasu foliowego – co jeść, aby dostarczyć kwas foliowy?

Duże ilości kwasu foliowego występują przede wszystkim warzywach. Będą to przede wszystkim:

• warzywa liściaste: szpinak, natka pietruszki, kapusta włoska, sałata
• warzywa strączkowe, np. groszek, bób
• buraki
• brokuły
• ciecierzyca

Istnieje oczywiście więcej produktów zawierających kwas foliowy. Najlepsze źródła kwasu foliowego poza wyżej wymienionymi warzywami to też jajka, drożdże, wątróbka, sery czy owoce, m.in cytrusy. Szczególnie warto odżywiać się tymi produktami na wczesnych etapach ciąży, ale nie tylko – można je jeść w odpowiednich proporcjach przez cały czas.

Kwas foliowy jest witaminą, którą można dostarczyć za pomocą tabletek – suplementów diety. Warto przed taką decyzją przeprowadzić badanie poziomu kwasu foliowego. Dzięki temu, lekarz może zdecydować, czy dany pacjent wykazuje zapotrzebowanie na kwas foliowy w formie tabletek.

Czy można przedawkować witaminę B9? Przyjmowanie jej w nadmiarze może wywołać poważne skutki uboczne, do których należą stany depresyjne, bezsenność, rozdrażnienie, a także problemy ze strony układu pokarmowego.

Niedokrwistość megaloblastyczna a poziom kwasu foliowego w organizmie

Skutki niedoboru kwasu foliowego lub witaminy B12 to także niedokrwistość megaloblastyczna. Choroba ta charakteryzuje się obecnością nienaturalnie dużych erytrocytów we krwi. Najczęściej wynika z powodu zaburzenia prawidłowego wchłaniania się witaminy B12.

Tę przypadłość leczy się najczęściej poprzez wyeliminowanie czynnika, który uniemożliwia wchłanianie się tej witaminy, a następnie na suplementacji witaminy B12 i kwasu foliowego – często w zastrzykach. Podejrzewając u siebie niedokrwistość megaloblastyczną należy natychmiast zgłosić się do lekarza.

Jej objawami są liczne zaburzenia ze strony układu pokarmowego, zaburzenia neurologiczne, psychiczne, a także przedwczesne siwienie.

Polecamy także:

• Kwas foliowy: Rola w organizmie i skutki niedoboru
• Co oznacza badanie MCV? Wyniki i ich interpretacja
• Jakie witaminy dla kobiet? Ranking najlepszych witamin
• Jakie badania na anemię? Sprawdź pakiet badań krwi
• Jakie witaminy warto brać na co dzień? Suplementacja codzienna